| Co roku w Europie okolo 250 000 podróznych pozostaje na lotniskach z powodu braku miejsc w samolocie, mimo ze maja bilety na regularne polaczenia linii lotniczych UE. W celu zniechecenia linii lotniczych do praktyki sprzedawania znacznej ilosci biletów bez pokrycia, Wspólnota Europejska zaostrzyla prawo z 1991 dotyczace odszkodowan i pomocy dla pasazerów, uznajac jednoczesnie niemoznosc calkowitej eliminacji tego zjawiska. Parlament Europejski przyczynil sie do zapewnienia lepszej opieki ze strony linii lotniczych pasazerom pozostawionym na lotniskach lub narazonym na dlugie oczekiwanie z powodu odwolania lub opóznien lotów.
Nowe prawo, które ma wejsc w zycie w lutym 2005 roku, reguluje odszkodowania i pomoc dla pasazerów linii lotniczych w trzech przypadkach: odmowy wpuszczenia na poklad (z reguly z powodu sprzedazy nadmiernej ilosci biletów), odwolania lotów i znacznych opóznien. Nowe zasady odnosza sie do lotów rozkladowych i pozarozkladowych (czarterowych) - równiez sprzedawanych jako czesc pakietu urlopowego - i chronia nie tylko podróznych odlatujacych z portów lotniczych Wspólnoty, ale tez przybywajacych na jej terytorium spoza UE liniami lotniczymi krajów czlonkowskich.
Zasada poszukiwania ochotników do rezygnacji z lotu
Liczba pasazerów niewpuszczanych na poklad wbrew ich woli - powinna spasc dzieki zastosowaniu sprawdzonej z powodzeniem w Ameryce nowej „zasady poszukiwania ochotników". Jesli linia lotnicza musi pozbyc sie pasazerów, zobowiazana jest szukac wsród nich chetnych do rezygnacji z lotu w zamian za odszkodowanie pieniezne lub inna forme rekompensaty do uzgodnienia miedzy stronami. Dodatkowo, oprócz uzgodnionej rekompensaty, linia lotnicza musi dac ochotnikom wybór pomiedzy pelnym zwrotem kosztów podrózy (plus bilet powrotny do punktu jej rozpoczecia) i inna mozliwoscia jej kontynuowania (zwana „zmiana trasy"). Jedynie w przypadku braku dostatecznej ilosci ochotników przewoznik ma prawo wbrew woli pasazera odmówic wstepu na poklad. Wówczas zobowiazany jest przyznac pierwszenstwo osobom starszym i niepelnosprawnym, wszelkim osobom im towarzyszacym oraz samotnie podrózujacym dzieciom.
Odszkodowanie dla pasazerów niewpuszczonych wbrew ich woli
Pasazerowie niezabrani wbrew ich woli narazeni sa na wieksze niedogodnosci niz ochotnicy rezygnujacy z lotu i wysokosc naleznego im odszkodowania nie moze zalezec od tego, co przewoznik gotów jest zaoferowac. Przyslugiwac im beda ustalone kwoty odszkodowania, co powinno odstraszyc linie lotnicze od zbyt agresywnej polityki sprzedazy miejsc bez pokrycia.
W rozpoczetych w koncu 2001 roku negocjacjach z Rada Ministrów w sprawie nowego prawa Parlamentowi przyswiecaly dwa glówne cele: dostosowanie proponowanego prawa do faktycznych potrzeb pasazerów i uwzglednienie ekonomicznych realiów dzialalnosci przewozników powietrznych. Sprzedazy miejsc bez pokrycia nie da sie zupelnie wyeliminowac, poniewaz linie lotnicze musza zapewnic mozliwie najwyzszy wskaznik wykorzystania miejsc w samolotach. Musza wiec przewidziec prawdopodobna liczbe pasazerów, którzy nie zglosza sie do odprawy na dany lot, i przyjac ilosc rezerwacji odpowiadajaca pojemnosci samolotu. Gdyby zakazac sprzedazy biletów bez pokrycia, zbyt wiele miejsc pozostaloby pustych i - wobec spadajacych wplywów i zysków - linie lotnicze musialyby podniesc ceny.
Deputowani byli zdania, ze wyznaczona przez Komisje sztywna kwota odszkodowania (200% sredniego kosztu przelotu business class na liniach wewnatrzeuropejskich) bylaby zbyt wielkim obciazeniem dla linii lotniczych przezywajacych trudnosci po zamachach z 11 wrzesnia w USA. Proponowane odszkodowania wynosily 750 € przy odleglosci mniejszej od 3 500 kilometrów i 1 500 € przy wiekszych dystansach. Parlament przekonal Rade o potrzebie obnizenia tych stawek i wprowadzenia trójstopniowej tabeli odszkodowan bardziej odpowiadajacej realiom polaczen europejskich: 250 € w przypadku odleglosci do 1 500 km; 400 € w przypadku polaczen wewnatrz Wspólnoty na dystansie powyzej 1 500 km oraz innych polaczen pomiedzy 1 500 i 3 000 km; 600 € w przypadku wszystkich innych polaczen. Parlament mial nadzieje, ze taka wysokosc odszkodowan z jednej strony skloni przewozników do ostrozniejszego kalkulowania ilosci miejsc bez pokrycia, z drugiej zas nie zagrozi ich dochodowosci. Parlamentowi udalo sie równiez opóznic o dziewiec miesiecy wejscie tych zasad w zycie.
Pasazerowie, którzy wbrew ich woli nie zostana wpuszczeni na poklad, musza otrzymac nie tylko odszkodowanie wyliczone wedlug powyzszych zasad, lecz równiez mozliwosc wyboru pomiedzy zwrotem kosztów podrózy i biletem powrotnym do punktu jej rozpoczecia, albo zmiana trasy podrózy. Stawki odszkodowania moga zostac obnizone, jesli linie lotnicze zaoferuja pasazerom alternatywne polaczenie, które pozwoli im dotrzec do celu podrózy jedynie z niewielkim opóznieniem.
Pasazerom, którzy beda musieli spedzic noc w podrózy, nalezec sie bedzie „pomoc" w postaci posilków i napoi orzezwiajacych, dwóch darmowych polaczen telefonicznych, wysylki faksów lub e-maili oraz noclegu hotelowego z transportem z lotniska i na lotnisko.
Zlagodzenie skutków odwolania lotu
Inna niemila niespodzianka, z która czasem musza sie liczyc pasazerowie, jest odwolanie lotu. Wedlug nowych przepisów pasazerom lotów anulowanych z przyczyn handlowych przysluguje zwrot kosztów podrózy, odszkodowanie lub zmiana trasy na warunkach ogólnie zblizonych do odszkodowan za niewpuszczenie na poklad. Odszkodowania nie beda wyplacane, jesli odwolanie lotu jest wynikiem czynników nie do unikniecia, jak niestabilnosc polityczna, trudne warunki atmosferyczne lub wzgledy bezpieczenstwa. Odszkodowania nie beda równiez wyplacane, jesli pasazerowie zostana o fakcie poinformowani z dwutygodniowym wyprzedzeniem lub zostana im zaoferowane alternatywne polaczenia.
Poczatkowo Komisja proponowala ograniczenie uprawnien pasazerów do zwrotu kosztów lub zmiany trasy podrózy do przypadków odwolania lotów z przyczyn handlowych. Parlament zmienil prawo w ten sposób, ze - niezaleznie od powodów odwolania polaczenia - pasazerom przyslugiwac bedzie zwrot kosztów lub zmiana trasy podrózy oraz posilki, napoje i inne formy pomocy.
Ograniczenie niedogodnosci zwiazanych z opóznieniami
Nowe prawo zajmuje sie równiez niezmiernie dokuczliwym problemem opóznien lotów. Deputowani przyznali, ze najczestsza przyczyna opóznien nie sa linie lotnicze, lecz problemy kontroli ruchu lotniczego i inne niefortunne okolicznosci. Tym niemniej uznali, ze pasazerom nalezy sie opieka, jesli musza znosic dlugie oczekiwania na lotniskach na opóznione samoloty. Dzieki zabiegom poslów nowe prawo przewiduje, ze w przypadku dwugodzinnych lub dluzszych opóznien - w zaleznosci od odleglosci - pasazerom przysluguja posilki, napoje orzezwiajace, polaczenia telefoniczne, a w niektórych przypadkach nawet hotel. Jesli opóznienie wynosi minimum piec godzin, pasazerom przysluguje calkowity zwrot kosztów podrózy i - jesli nie znajduja sie w drodze powrotnej - mozliwie najszybszy powrót do punktu rozpoczecia podrózy.
Pogodzenie interesu przewozników z ochrona konsumentów
Ogólnie rzecz biorac, nowe prawo stara sie umozliwic liniom lotniczym operowanie w warunkach konkurencji rynkowej, jednoczesnie zapewniajac pasazerom wysokiej jakosci uslugi i odszkodowanie za wszelkie niedogodnosci i niewygody, na jakie moga byc narazeni w przypadku niewywiazania sie przewozników powietrznych ze zobowiazan. Na zyczenie deputowanych Komisja zobowiazala sie zaproponowac w przyszlosci podobne rozwiazania dla innych srodków transportu, takich jak koleje czy transport morski.
|
