|
Κάθε χρόνο, χίλιοι περίπου ευρωπαίοι εργαζόμενοι σκοτώνονται από θανάσιμες πτώσεις. Άλλοι πεθαίνουν σε εκρήξεις. Δεκάδες χιλιάδες προσβάλλονται από νοσήματα που επέρχονται λόγω της έκθεσής τους στο θόρυβο, σε κραδασμούς ή σε καρκινογόνους παράγοντες όπως είναι ο αμίαντος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τη δυνατότητα να καθορίζει ελάχιστους κανόνες για τη βελτίωση της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων. Κατά την κοινοβουλευτική περίοδο που οδεύει προς το τέλος της, ψηφίστηκαν διάφορες οδηγίες, και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατόρθωσε σε πολλές περιπτώσεις να ενισχύσει τις προτεινόμενες διατάξεις υπέρ των εργαζομένων.
Παρόλο που οι επιπτώσεις των εργατικών ατυχημάτων μειώθηκαν κατά 10% περίπου μεταξύ 1994 και 1998, οι αριθμοί παραμένουν ανησυχητικοί: περίπου 5.500 νεκροί το χρόνο και 4,8 εκατομμύρια ατυχήματα που προκαλούν ανικανότητα προς εργασία μεγαλύτερη των τριών ημερών. Διάφορες νέες οδηγίες έρχονται να ενισχύσουν την ήδη ισχύουσα κοινοτική νομοθεσία. Οι οδηγίες αυτές καθορίζουν ελάχιστα πρότυπα, αλλά τα κράτη μέλη παραμένουν ελεύθερα να επιβάλουν ακόμα πιο αυστηρά μέτρα.
Αμίαντος: Προσοχή στις κυρώσεις!
Οι καρκίνοι του πνεύμονος και τα μεσοθηλιώματα είναι αντιστοίχως δέκα και είκοσι φορές πιο συχνά στα άτομα που εκτίθενται στον αμίαντο, σε σύγκριση με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι, στα τριάντα επόμενα χρόνια, εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι θα εξακολουθήσουν να πλήττονται από τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της έκθεσής τους στον αμίαντο. Το 2002 εγκρίθηκαν νέοι ευρωπαϊκοί κανόνες, που συμπληρώνουν και ενισχύουν τις πρώτες διατάξεις του 1983 και οι οποίοι θα πρέπει να έχουν μεταφερθεί στη νομοθεσία των κρατών μελών έως τον Απρίλιο του 2006. Από την ημερομηνία αυτή και μετά, απαγορεύονται όλες οι δραστηριότητες που εκθέτουν τους εργαζόμενους σε ίνες αμιάντου, με εξαίρεση τα έργα κατεδάφισης και καταστροφής των αποβλήτων που δημιουργούνται από την αφαίρεση του αμιάντου.
Οι οριακές τιμές έκθεσης των εργαζομένων έχουν μειωθεί σημαντικά, ενώ, ύστερα από αίτημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ενισχύθηκαν τα μέτρα πρόληψης και κατάρτισης. Οι βουλευτές πέτυχαν επίσης να προβλεφθούν συγκεκριμένες περίοδοι ανάπαυσης, με το σκεπτικό ότι οι συνθήκες εργασίας είναι εξαιρετικά επίπονες όταν είναι υποχρεωτική η χρήση αναπνευστικής συσκευής. Επιπλέον, για πρώτη φορά σε οδηγία που αφορά την ασφάλεια των εργαζομένων, το Κοινοβούλιο πέτυχε ώστε να κράτη μέλη να προβλέψουν "αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές" κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασης της νομοθεσίας.
Θόρυβος: 87 ντεσιμπέλ το πολύ
Η έκθεση στο θόρυβο εγκυμονεί κινδύνους, όχι μονάχα για την ακοή αλλά και για τη γενική κατάσταση της υγείας των εργαζομένων. Επιπλέον, ο θόρυβος αυξάνει τον κίνδυνο ατυχήματος, και τούτο διότι μερικές φορές εμποδίζει τους εργαζομένους να ακούσουν τα προειδοποιητικά σήματα ή τα μηχανικά προβλήματα. Σύμφωνα με μελέτη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία, το 28% των εργαζομένων στην ΕΕ εκτίθενται σε θόρυβο που καθιστά δύσκολες τις συζητήσεις. Το 2002, το Κοινοβούλιο ενέκρινε οδηγία που προβλέπει ότι η οριακή τιμή ημερήσιας έκθεσης στο θόρυβο είναι τα 87 ντεσιμπέλ, τιμή η οποία είναι χαμηλότερη από αυτήν που είχε προταθεί αρχικά, και η οποία προβλέπει ορισμένες υποχρεώσεις για τους εργοδότες. Οι βουλευτές πέτυχαν να επωφελούνται οι εργαζόμενοι από προληπτικές εξετάσεις της ακοής και από ατομική ακουστική προστασία σε πιο πρώιμο στάδιο απ' ό,τι είχε προβλέψει το Συμβούλιο. Επιπλέον, το Κοινοβούλιο εισήγαγε διάταξη που λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες που παρουσιάζουν οι τομείς της μουσικής και της ψυχαγωγίας.
Οι κραδασμοί πλήττουν τον ένα στους τέσσερις εργαζόμενους
Κατά την εκπόνηση νέας ευρωπαϊκής νομοθεσίας, φάνηκε ότι το 24% των εργαζομένων στην Ένωση εκτίθενται σε κραδασμούς. Στις εξορυκτικές επιχειρήσεις, όπως τα λατομεία ή τα ανθρακωρυχεία, στον τομέα των οικοδομικών εργασιών, των μεταφορών ή της γεωργίας, οι μηχανικοί κραδασμοί των χρησιμοποιούμενων εργαλείων ή μηχανημάτων ενδέχεται να προκαλέσουν τραύματα στις αρθρώσεις, νευρολογικές διαταραχές ή τραυματισμούς στη σπονδυλική στήλη. Η οδηγία που εγκρίθηκε το 2002 θα πρέπει να έχει μεταφερθεί στις εθνικές νομοθεσίες έως τον Ιούλιο του 2005. Η οδηγία αυτή καθορίζει οριακές τιμές για τους κραδασμούς που μεταδίδονται στα χέρια, καθώς και για όσες διαπερνούν ολόκληρο το σώμα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατόρθωσε να μειώσει τα επιτρεπτά όρια, ενώ παράλληλα εισήγαγε και νέες υποχρεώσεις που αφορούν την ενημέρωση των εργαζομένων και την επίβλεψη της κατάστασης της υγείας τους.
Καλύτερη πρόληψη των κινδύνων έκρηξης
Μια νέα οδηγία, η οποία εγκρίθηκε το 2002 και θα πρέπει να έχει μεταφερθεί στις εθνικές νομοθεσίες έως τον Ιούλιο του 2003, προσδιορίζει και εναρμονίζει τις ελάχιστες προδιαγραφές για τη βελτίωση της προστασίας των εργαζομένων που εκτίθενται σε εκρηκτικές ατμόσφαιρες. Η οδηγία αυτή δημιουργεί ένα πλαίσιο προστασίας κατά των εκρήξεων στη βιομηχανία και επιβάλλει συγκεκριμένες υποχρεώσεις στους εργοδότες όσον αφορά την ασφάλεια, την επίβλεψη, την αποτίμηση των κινδύνων και την ταξινόμηση των περιοχών υψηλού κινδύνου. Για παράδειγμα, επιβάλλει την ανάρτηση ευρωπαϊκού προειδοποιητικού σήματος στις επικίνδυνες ζώνες. Όπως είχε ζητήσει το Κοινοβούλιο, η Επιτροπή θα πρέπει να καταρτίσει κατευθυντήριες γραμμές σε έναν οδηγό καλής πρακτικής, τον οποίο τα κράτη μέλη πρέπει να λαμβάνουν όσο το δυνατόν περισσότερο υπόψη τους κατά τη χάραξη της πολιτικής τους στον συγκεκριμένο τομέα.
500.000 πτώσεις το χρόνο
Περίπου το 10% του συνόλου των εργατικών ατυχημάτων οφείλεται σε πτώσεις. Υπολογίζεται ότι, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι πτώσεις στο χώρο εργασίας ανέρχονται σε 500.000 περίπου το χρόνο. Οι πτώσεις αυτές οφείλονται σε ανεπάρκειες όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούνται οι σκάλες και οι σκαλωσιές. Το αποτέλεσμα είναι περίπου 40.000 σοβαροί τραυματισμοί και 1.000 θάνατοι κάθε χρόνο. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο το Κοινοβούλιο ενέκρινε το 2001 οδηγία που καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο οι εργαζόμενοι μπορούν να χρησιμοποιούν τον εξοπλισμό αυτό, υπό τις ασφαλέστερες συνθήκες. Χάρη στην παρέμβαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η αξιολόγηση των κινδύνων, η κατάρτιση των εργαζομένων και το επίπεδο ασφάλειας ορισμένων εξοπλισμών, ενισχύθηκαν στην οδηγία αυτή, η οποία θα πρέπει να έχει μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο έως τον Ιούλιο του 2004.
Προστασία και των αυτοαπασχολουμένων
Οι αυτοαπασχολούμενοι σπάνια καλύπτονται από τους νόμους που αφορούν την υγεία και την ασφάλεια στο χώρο εργασίας, αν και εκτίθενται σε παρόμοιους κινδύνους. Επιπλέον, πολλοί αυτοαπασχολούμενοι εργάζονται σε τομείς υψηλού κινδύνου, όπως η γεωργία, η αλιεία, οι οικοδομές ή οι μεταφορές, συχνά όμως δεν εντάσσονται στο πεδίο εφαρμογής της ισχύουσας νομοθεσίας. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο τα κράτη μέλη ενθάρρυναν την Ένωση να λάβει εθελοντικά τα μέτρα που είναι απαραίτητα για να βελτιωθεί η κατάσταση των αυτοαπασχολουμένων. Οι βουλευτές εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την πρωτοβουλία αυτή, αλλά και τη λύπη τους διότι δεν είναι αρκετά φιλόδοξη. Κατ' αυτούς, δεν πρέπει να υπάρχει διάκριση μεταξύ μισθωτών και αυτοαπασχολουμένων ως προς την υγεία και την ασφάλεια στο χώρο εργασίας. Τον Φεβρουάριο του 2003 διατυπώθηκε η σχετική σύσταση προς τα κράτη μέλη. Οι βουλευτές θεωρούν ότι, αν η σύσταση αυτή δεν οδηγήσει σε επαρκή αποτελέσματα εντός τεσσάρων ετών, τότε η Επιτροπή θα πρέπει να λάβει δεσμευτικά μέτρα.
Για μια σφαιρική στρατηγική
Σε ψήφισμα που ενέκρινε τον Οκτώβριο του 2002, το Κοινοβούλιο επιδοκιμάζει την ιδέα μιας σφαιρικής κοινοτικής στρατηγικής με στόχο την προσαρμογή στις αλλαγές που έχουν επέλθει στην εργασία και την κοινωνία, και διατυπώνει τις προτεραιότητές του. Πιο συγκεκριμένα, οι βουλευτές ζητούν οι νομοθεσίες για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων να επεκταθούν σε όλες τις κατηγορίες που συνεχίζουν να εξαιρούνται από αυτές, όπως οι στρατιωτικοί, οι αυτοαπασχολούμενοι, οι οικιακοί εργαζόμενοι και οι κατ' οίκον εργαζόμενοι. Ζητούν νέες νομοθετικές προτάσεις για την εργονομία των χώρων εργασίας, τη διακίνηση, τους χημικούς και βιολογικούς κινδύνους. Οι βουλευτές ζητούν επίσης να καταβληθούν προσπάθειες για τη μεταφορά και εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου στις υπό ένταξη χώρες, όπου η κατάσταση στον τομέα της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων δεν είναι ικανοποιητική.
|
