Το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ και η μεταρρύθμισή του
Το σύστημα εμπορίας εκπομπών (ETS) της ΕΕ στοχεύει στη μείωση των εκπομπών άνθρακα της βιομηχανίας. Ανακαλύψτε πώς λειτουργεί και γιατί αναμορφώθηκε.
Τι είναι το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ);
Η ΕΕ είναι ο τρίτος σε σειρά μεγαλύτερος ρυπαντής διοξειδίου του άνθρακα στο κόσμο, ωστόσο έχει θέσει φιλόδοξο στόχο μείωσης των εκπομπών έως το 2030 και την επίτευξη μιας κλιματικά ουδέτερης οικονομίας έως το 2050.
Το σύστημα εμπορίας εκπομπών (ETS), μέρος του πακέτου «Fit for 55», που θεσπίστηκε το 2005, είναι ένα από τα εργαλεία που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση για την επίτευξη αυτού του στόχου. Στοχεύει συγκεκριμένα στον κλάδο.
Πώς λειτουργεί;
Το σύστημα EST, που ονομάζεται επίσης «αρχή όπου ο ρυπαίνων πληρώνει», υποχρεώνει περισσότερες από 10.000 μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και εργοστάσια να εκδίδουν άδεια για κάθε τόνο διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπουν. Αυτό από μόνο του θα πρέπει να αποτελεί οικονομικό κίνητρο για μολύνουν λιγότερο, γιατί όσο λιγότερη ρύπανση προκαλεί μια βιομηχανία τόσο λιγότερα πληρώνει. Οι άδειες αγοράζονται μέσω δημοπρασίας και η τιμή επηρεάζεται από τη ζήτηση και την προσφορά.
Ωστόσο, υπάρχουν και κάποιες άδειες που έχουν χορηγηθεί δωρεάν, ιδίως σε τομείς που κινδυνεύουν να μεταφέρουν τις μονάδες παραγωγής τους σε άλλα μέρη του κόσμου, με λιγότερους περιορισμούς στις εκπομπές.
Ρυθμίζοντας την τιμή του άνθρακα
Μετά την οικονομική κρίση του 2008, μειώθηκε η ζήτηση των αδειών και έτσι η τιμή του μειώθηκε σημαντικά, ενώ ταυτόχρονα η ζήτηση παρέμεινε υψηλή.
Η ύπαρξη μεγάλου πλεονάσματος και χαμηλών τιμών, αποθαρρύνει τις εταιρείες από επενδύσεις στην πράσινη ενέργεια και παρεμποδίζει την αποτελεσματικότητα του προγράμματος για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Για να ξεπεραστεί αυτό το πρόβλημα, η ΕΕ δημιούργησε το Αποθεματικό Σταθερότητας της Αγοράς (MSR) το 2015 για να ευθυγραμμίσει καλύτερα την προσφορά και τη ζήτηση δικαιωμάτων, τοποθετώντας το 24% όλων των δικαιωμάτων ETS σε αποθεματικό, από το οποίο μπορούν να αποδεσμευτούν σε περίπτωση έλλειψης. Τον Μάρτιο του 2023, τοMSR επεκτάθηκε έως το 2030 για να προστατεύσει την ΕΕ από την πτώση των τιμών του CO2 λόγω εξωτερικών σοκ όπως ο Covid-19. Οι χαμηλότερες τιμές CO2 θα σήμαιναν ότι υπάρχει μικρότερο κίνητρο για τη βιομηχανία να μειώσει τα αέρια του θερμοκηπίου.
Μεταρρύθμιση του ΣΕΔΕ στα πλαίσια της Πράσινης Συμφωνίας
Για να ευθυγραμμίσει το σύστημα εμπορίας εκπομπών με τους υψηλότερους στόχους μείωσης των εκπομπών της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, η ΕΕ συμφώνησε τον Δεκέμβριο του 2022 σε επικαιροποίηση του συστήματος, περιορίζοντας τις εκπομπές της βιομηχανίας κατά 62% έως το 2030.
Ποιες είναι οι μεταρρυθμίσεις;
Σε σύγκριση με την αρχική πρόταση της Επιτροπής, οι ευρωβουλευτές ήθελαν πιο φιλόδοξους στόχους. Οι αλλαγές μετά τη συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και των κυβερνήσεων της ΕΕ περιλαμβάνουν:
Περαιτέρω μείωση του αριθμού των διαθέσιμων ετήσιων δικαιωμάτων έως το 2030 για μείωση των εκπομπών κατά 62% έως το 2030, 1 ποσοστιαία μονάδα περισσότερο από την πρόταση της Επιτροπής (61%).
Αυξημένη χρηματοδότηση για καινοτόμες τεχνολογίες και για εκσυγχρονισμό του ενεργειακού συστήματος μέσω ενός Ταμείου Καινοτομίας και ενός Ταμείου Εκσυγχρονισμού. Ένα μερίδιο των εσόδων από το νέο σύστημα συναλλαγών θα διατεθεί στο Ταμείο Κοινωνικού Κλίματος, το οποίο στοχεύει στη στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων που πλήττονται από την ενεργειακή φτώχεια.
Η σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων στη βιομηχανία έως το 2034, ενώ ο Μηχανισμός Προσαρμογής των Συνόρων 'Ανθρακα της ΕΕ θα τεθεί ταυτόχρονα σταδιακά σε λειτουργία και θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία έως το 2034. Ο μηχανισμός θα εφαρμόζει τιμή άνθρακα στα εισαγόμενα αγαθά από λιγότερο φιλόδοξες χώρες και θα εμποδίζει τις εταιρείες να μεταφέρουν την παραγωγή τους σε μια χώρα με λιγότερο αυστηρούς κανόνες για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Επέκταση του καθεστώτος στις θαλάσσιες μεταφορές.
Η συμπερίληψη των εκπομπών από τις εγκαταστάσεις αποτέφρωσης αστικών απορριμμάτων από το 2024.
Η δημιουργία ενός χωριστού συστήματος εμπορίας εκπομπών (ETS II) για κτίρια και οδικές μεταφορές από το 2027. Το ETS II θα μπορούσε να αναβληθεί έως το 2028 για την προστασία των πολιτών, εάν οι τιμές της ενέργειας είναι εξαιρετικά υψηλές και θα δημιουργηθεί ένας νέος μηχανισμός σταθερότητας τιμών για να διασφαλιστεί ότι εάν η τιμή ενός επιδόματος στο ETS II αυξηθεί άνω των 45 ευρώ, θα αποδεσμευτούν 20 εκατομμύρια επιπλέον επιδόματα.
Η αναθεώρηση του ΣΕΔΕ για τις αερομεταφορές αποσκοπεί στη σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων στον τομέα των αερομεταφορών έως το 2026 και στην προώθηση της χρήσης βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων.
Όλα τα έσοδα από το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για δραστηριότητες που σχετίζονται με το κλίμα.
Μάθετε περισσότερα για το πώς η ΕΕ θέλει να μειώσει τις εκπομπές από αεροπλάνα και πλοία.
Ιστορικό
Οι ευρωβουλευτές και οι κυβερνήσεις της ΕΕ κατέληξαν σε συμφωνία για ένα πιο φιλόδοξο Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών τον Δεκέμβριο του 2022. Τον Απρίλιο του 2023, το Κοινοβούλιο ενέκρινε την αναθεωρημένη έκδοση και το Συμβούλιο την ενέκρινε . Η οδηγία τέθηκε σε ισχύ τον Μάιο του 2023 .
Προσπάθειες της ΕΕ για τον περιορισμό των εκπομπών άνθρακα
Υπάρχουν κι άλλα μέτρα που βοηθούν την ΕΕ να τηρήσει τις δεσμεύσεις της βάσει της Συμφωνίας του Παρισίου για την κλιματική αλλαγή, συμβάλλοντας στον περιορισμό των εκπομπών σε όλους τους κλάδους της οικονομίας:
- Ο κανονισμός περί επιμερισμού των προσπαθειών που προβλέπει τη μείωση των εκπομπών για τους κλάδους που δεν καλύπτονται από το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ, όπως είναι οι μεταφορές, οι κατασκευές, τα απόβλητα και η γεωργία.
- Αυστηρότερα πρότυπα εκπομπών CO2 από αυτοκίνητα
- Ο κανονισμός για τη χρήση της γης, την αλλαγή της χρήσης γης και τη δασοκομία (LULUCF)
- Πώς η ΕΕ μειώνει τα αέρια θερμοκηπίου πέρα από το CO2
Το άρθρο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στις 13 Φεβρουαρίου 2017.
Δείτε τα γραφήματα μας σχετικά με την πρόοδο της ΕΕ προς την επίτευξη των στόχων της για την κλιματική αλλαγή για το 2020.
