| Unia Europejska i jej Państwa Członkowskie są obecnie światowymi liderami w dziedzinie pomocy dla rozwoju oraz pomocy humanitarnej. Walka przeciw ubóstwu jest podstawowym celem współpracy europejskiej. Aby osiągnąć ten cel, deputowani nalegali w szczególności na poprawę systemów szkolnictwa i opieki zdrowotnej. Działalność podczas obecnej kadencji cechowała decentralizacja polityki rozwoju, aby móc zbliżyć ją do konkretnego obszaru i potrzeb konkretnych populacji. Parlament, który sprawuje równocześnie władzę ustawodawczą i budżetową, ma wpływ na kierunek tej polityki wspólnotowej.
Około 800 milionów osób na świecie, w tym 200 milionów dzieci, cierpi z powodu stałego niedożywienia, a 20% światowej populacji żyje mając mniej niż jednego dolara na dzień. Otóż, prawie wszyscy ubodzy to mieszkańcy państw rozwijających się, tak jak 90% chorych na AIDS. Unia Europejska od 40 lat rozwija politykę wolontariatu w celu zmniejszenia nierówności między Północą a Południem. Od lat 60tych EWG podpisała umowy z wieloma państwami rozwijającymi się, a w 1992 roku, wraz z podpisaniem Traktatu z Maastricht, polityka współpracy w dziedzinie rozwoju stała się polityką autonomiczną. Wspólnota winna uwzględniać cele polityki rozwoju w innych politykach i winna koordynować swoje działania z działaniami podejmowanymi przez Państwa Członkowskie, państwa trzecie i organizacje międzynarodowe.
Pomoc zdecentralizowana i różnorodna
Polityka rozwoju i współpracy ulega obecnie przemianom, aby zbliżyć się do danego obszaru i osób korzystających z pomocy. Od tej chwili należy zrobić wszystko, aby w szerszym stopniu połączyć wysiłki społeczeństwa obywatelskiego zainteresowanych krajów oraz UE. Tym samym władze państwowe, ale również grupy przedstawicieli jednego zawodu, związki zawodowe, szkoły i instytucje kulturalne, kościoły lub organizacje rdzennych mieszkańców mogą bezpośrednio otrzymywać wspólnotową pomoc finansową.
Deputowani nalegali, aby pomiędzy organizacjami korzystającymi z decentralizacji, znalazły się ruchy społeczne walczące o demokrację i prawa człowieka, a w szczególności prawa społeczne. Zdaniem deputowanych, Komisja winna również konsultować się z podmiotami niepaństwowymi podczas opracowywania strategii rozwoju. Co roku, wsparcie dla organizacji pozarządowych i poszanowanie praw człowieka stanowią część priorytetów budżetowych Parlamentu przedstawianych Radzie Ministrów. Współpraca nie może już bowiem stanowić jedynie małej cząstki stosunków między państwami.
Z drugiej strony, hojność państw pomagających nie zawsze jest bezinteresowna i tym samym większość pomocy publicznej w dziedzinie rozwoju przeznaczona jest na finansowanie zakupu produktów i usług w państwach, które pomoc przyznały. Uwolnienie środków pomocowych ma na celu zlikwidowanie tego związku, mniej lub bardziej bezpośredniego, między przyznaniem pomocy a podpisaniem kontraktów. Deputowani wnioskowali o uwolnienie całości pomocy publicznej dla rozwoju w ciągu pięciu lat.
Pierwszeństwo dla zdrowia i edukacji
Spośród wielu tematów poruszanych przez Parlament podczas poprzedniej kadencji, szczególne znaczenie zyskały zdrowie i edukacja. Walka z chorobami powodowanymi przez ubóstwo, z AIDS, gruźlicą i malarią stanowi w wymiarze światowym kwestię nie cierpiącą zwłoki. Spustoszenia spowodowane przez AIDS unicestwiają bowiem wieloletnie wysiłki w kierunku rozwoju. Deputowani poparli zatem powstanie światowego funduszu walki z tymi chorobami i znacznie zwiększyli wysokość wpłaty Wspólnoty. Podkreślali także kilkukrotnie, że lepszy dostęp do informacji i opieki zdrowotnej pomoże walczyć zarówno z powszechnością występowania AIDS, jak i z ubóstwem.
Zdaniem deputowanych, zmniejszenie ubóstwa stanie się rzeczywistością dopiero gdy maksymalna liczba osób będzie miała dostęp do odpowiedniej służby zdrowia i do edukacji. Wiele razy podkreślano wagę szkolnictwa podstawowego i wnioskowano, aby zrobić wszystko w celu zrealizowania postulatów Szczytu Tysiąclecia w tej dziedzinie, tzn. aby do roku 2015 wszystkie dzieci uczęszczały do szkoły podstawowej. Obecnie 113 milionów dzieci nie chodzi do szkoły, w tym znaczna większość dziewcząt, a 860 milionów osób w krajach rozwijających się to analfabeci. Parlament pragnie, aby 8% budżetu Komisji na rozwój zostało przeznaczone na edukację, wobec 4% z roku 2001. Dotyczy to zarówno edukacji jak i alfabetyzacji osób dorosłych, a w szczególności kobiet.
Pomoc humanitarna: wizytówka działań zewnętrznych UE?
Ponad 600 milionów euro, które wydano w 2003 r., czyni z ECHO, wspólnotowego Biura Pomocy Humanitarnej, założonego w 1992 r., czołową jednostkę pomocy humanitarnej w skali światowej. Ów organ Komisji powstał na wniosek Parlamentu Europejskiego. ECHO ocenia potrzeby w ramach pomocy humanitarnej i finansuje organizacje partnerskie działające na miejscu. Jako władza budżetowa, Parlament nalega każdego roku na zwiększenie przyznanych środków. Poprzez swoje rezolucje w sprawie działalności ECHO, wywiera nacisk na wybór priorytetów i przypomina zasadę neutralności pomocy humanitarnej.
Jednym z zagadnień niepokojących deputowanych jest mały rozgłos działalności ECHO. Dostawy żywności rozprowadzane wśród dzieci w Afryce przez organizacje pozarządowe dobrze znane szerokiemu odbiorcy lub przez agencje Narodów Zjednoczonych są w dużej mierze finansowane z funduszy wspólnotowych, a zatem przez europejskich podatników, którzy w większości przypadków nie są tego świadomi.
EUROMED: partnerstwo Europejsko - Śródziemnomorskie w terenie
Proces Barceloński został zainicjowany pod koniec 1995 roku między Unią Europejską i dwunastoma państwami śródziemnomorskimi, Algierią, Cyprem, Egiptem, Izraelem, Jordanią, Libanem, Maltą, Marokiem, Autonomią Palestyńską, Syrią, Tunezją i Turcją. Dwa spośród nich, Malta i Cypr, przystąpiły do UE 1 maja 2004 roku, a Turcja jest kandydatem. Z drugiej strony, Libia ogłosiła pod koniec lutego 2004 r., że jest gotowa do przystąpienia do Procesu Barcelońskiego. Celem partnerstwa jest wzmocnienie dialogu politycznego i rozwoju gospodarczego, aby zapewnić pokój i dobrobyt w regionie. Podobnie jak Porozumienie z Cotonou w odniesieniu do krajów AKP (zob. także tekst informacyjny "UE - AKP"), partnerstwo Europejsko - Śródziemnomorskie podkreśla rolę społeczeństwa obywatelskiego. Celem końcowym jest ustanowienie obszaru wolnego handlu pomiędzy wszystkimi partnerami. Obecnie partnerstwo przekłada się na zbiór umów stowarzyszeniowych zawartych między UE i poszczególnymi państwami śródziemnomorskimi. Program MEDA jest instrumentem finansowym, który winien pomagać w przemianie gospodarczej państw-partnerów. Jego budżet na okres 2000-2006 wynosi 5,35 miliardów euro. Ponadto pożyczki przyznaje także Europejski Bank Inwestycyjny.
Partnerstwo to oraz jego rozwój dotyczą także Parlamentu. Zorganizowane Forum zgromadziło posłów ze wszystkich państw UE oraz państw Basenu Śródziemnomorskiego jak również deputowanych Parlamentu Europejskiego. Podczas Konferencji na szczeblu ministerialnym w Neapolu w grudniu 2003 r., podjęto decyzję o przekształceniu Forum we właściwe Europejsko-Śródziemnomorskie Zgromadzenie Parlamentarne, którego pierwsze posiedzenie odbyło się w Atenach 22 i 23 marca 2004 r. Ta zmiana powinna pociągnąć za sobą większe włączenie posłów, w tym 45 posłów PE (na 240 członków), którzy będą mogli regularnie wypowiadać się na temat wszystkich tematów dotyczących partnerstwa EUROMED.
|
